A
Czy są ci znane czasowniki serbyć (permanentnie) oraz estarbyć (tymczasowo) ? Nawet zaawansowanym uczniom mogą się one mylić! Nie martw się! W tym tym rozdziale dowiesz się więcej, o tym, kiedy używać którego.
Podstawowe rozróżnienie: Ser vs Estar
- Ser jest zazwyczaj używane do opisywania rzeczy stałych – stanów lub cech osobowości. Czasownik ten odnosi się do niezmiennych atrybutów przypisywanych danej osobie lub obiektowi. Odmiana czasownika w czasie teraźniejszym:
Indicativo
Elas são professorasThey are teachers fem.
- Estar jest zazwyczaj używane, kiedy opisujemy stany tymczasowe. W czasie teraźniejszym odmienia się on w następujący sposób:
Indicativo
As panelas estão nos armáriosThe pots are in the cabinets
- eu estouI amindicativo > presente tu estásYou sing.,inf. areindicativo > presente ele / ela estáHe / She isindicativo > presente você estáyou formal areindicativo > presente nós estamosWe areindicativo > presente eles / elas estãothey areindicativo > presente vocês estãoyou pl. areindicativo > presente
To najprostszy sposób, żeby rózróżnić te dwa czasowniki, ale pamiętaj, że są to tylko wskazówki, nie sztywne zasady. Nawet osoby o zaawansowanym poziomie języka portugalskiego często muszą się porządnie zastanowić, którego czaoswnika użyć. Im więcej będziesz mieć styczności z językiem, tym lepiej bedziesz wiedzieć, kiedy użyć którego i będzie ci to przychodziło bardziej naturalnie.
Używanie Estar i Ser w wyrażeniach.
Tak jak mówiliśmy, chociaż nie jest to metoda niezawodna, określenie czy dana cecha jest stała czy tymczasowa często pomoże Ci zdecydować czy uczyć ser czy estar.
Odpowiedni wybór jest istotny, ponieważ ten sam przymiotnik może mieć różne znaczenia w zależności od tego, z którym czasownikiem występuje. Na przykład:
Tu és magra!Jesteś szczupła! (w odniesieniu do typu budowy ciała)
Tu estás magra!Wyglądasz szczupło! (…w porównaniu do innych dni)
Ta pierwsza fraza z użyciem ser sugeruje, że szczupłość to jej wrodzona cecha, jej ciało zawsze tak wygląda.
Druga fraza, z użyciem estarbyć (tymczasowo) może być uznana za pochwałę dla kogoś za skuteczną dietę… albo można to odebrać dwuznacznie jako komplement sugerujący, że, o ile teraz jest szczupła bądź wygląda szczupło, to nie zawsze tak było.
Tutaj jeszcze parę przykładów:
Ser
- Stałe cechy fizyczne Ela é muito alta.Ona jest bardzo wysoka.
- Stałe (albo przynajmniej długotrwałe) cechy osobowości: Ele é muito tímido.On jest bardzo nieśmiały.
- Opisywanie czyjegoś zawodu: Ela é médica.Ona jest lekarzem.
- Przeczytaj więcej na temat Ser
Estar
- Tymczasowe stany fizyczne: Nós estamos muito cansados.Jesteśmy bardzo zmęczeni.
- Tymczasowe stany emocjonalne: Tu estás muito nervoso, relaxa!Jesteś bardzo zdenerwowana, uspokój się!
- Czynność, która trwa (jako czasownik posiłkowy): Ele está a trabalhar.Ona pracuje.
- Dowiedz się więcej o Estar
Ale co z…
Dla osoby, która dopiero zaczyna się uczyć języka portugalskiego, ten podział na permanentne vs stałe jest najłatwiejszym sposobem odróżnienia ser od estar. Jednak wraz z kontunuacją nauki prawdopodobnie zaczniesz zauważać, że nie zawsze jest to takie proste. Na przykład, w portugalskim mówimy, że:
- São duas horas da tardeJest druga po południu (Ser – Czy czas się zatrzymał? Czy godzina druga będzie trwać wiecznie??)
- Os carros são novosTe samochody są nowe (Ser – Czy w Portugalii samochody nigdy się nie starzeją?)
- Está partidoJest zepsuty (Estar – Czy jest to wciąż cecha tymczasowa, jeżeli nie da się tego naprawić?
- Ele está mortoOn jest martwy (Estar – Myślałem, że śmierć jest nieodwracalna… Czy Portugalczycy powstają z martwych niczym zombie!? 🧟♂️ )
- O cérebro está na cabeçaMózg znajduje się w głowie (Estar – Uhh… Mam nadzieję, że nie jest to tymczasowe! Ta teoria z zombie brzmi teraz bardziej wiarygodnie…..)
Tak jak widzisz, można się zamęczyć na śmierć 🧟♀️ analizując te wszystkie wyrażenia i wciąż nie wiedzieć, którego czasownika należy użyć. Dlatego proponujemy, żeby zamiast tego przestudiować ogólne ,,zasady’’, które pomogą ci z językiem portugalskim, pamiętając przy tym, że twoje własne doświadczenie oparte na tym, co słyszysz powinno być twoim ostatecznym przewodnikiem. Regularne osłuchiwanie się z językiem sprawi, że podłapiesz schematy, które nie zawsze da się opisać słowami.
Jeżeli chcesz poczytać więcej na ten temat, zapraszamy do kontynowania dyskusji na forum dla naszych członków, gdzie Joseph oferuje więcej przydatnych wskazówek pomagających rozróżnić pomiędzy ser i estar. Albo, jeżeli jesteś gotowy zobaczyć te czasowniki w akcji, przejdź do następnej lekcji.
No to zaczynajmy!
W następnej lekcji zdecyduj, którego czasownika użyć, żeby poprawnie uzupełnić ćwiczenie. Potem bardziej szczegółowo omówimy kiedy używać ser, a kiedy estar, również w sytuacjach, kiedy jest to mniej oczywiste.