Portugalski ma kilka advérbios de lugarprzysłówków miejsca , które używane są w celu określenia położenia danej osoby lub obiektu. Pięć z tych przysłówków jest szczególnie przydatnych: cá aqui aí ali lá acolá . W skrócie, cá i aqui oba oznaczają tutaj. Aí, lá, ali, i acolá oznaczają tam. Przyjrzymy się różnicom w znaczeniu tych słów.
Tu i tam
W portugalskim, słowa oznaczające tu i tam są nieco bardziej skomplikowane, ponieważ, żeby określić jak blisko znajdują się dane rzeczy w stosunku do osoby mówiącej lub słuchającej, używa się różnych słów:
- Tutaj – blisko osoby mówiącej: aqui lub cá
- Tam – blisko osoby słuchającej: aí
- Tam – daleko od obu rozmówców: lá, ali, albo acolá
Przyjrzyjmy się każdej z tych grup bardziej szczegółowo:
Aqui vs. Cá
Aquitutaj (dokładnie w tym miejscu) i cátutaj (ogólnie) używane są, kiedy mowa o obiektach znajdujących się blisko osoby mówiącej. Podczas gdy cá jest powszechnie używane i w Portugalii, i w Brazylii, cá jest bardziej typowe dla europejskiego portugalskiego. Niektórzy używają tych słow wymiennie, ale w teorii, cá jest bardziej szczegółowe. Spójrzcie na te zdania:
- A minha família está cá.Moja rodzina tu jest. – Kiedy używasz cá, żeby mówić o ludziach, możesz po prostu mieć na myśli, że twoja rodzina jest w tym samym kraju albo mieście co ty (np. cá em Portugaltutaj w Portugalii )
- A minha família está aqui.Moja rodzina tu jest. – Przeciwnie, jeżeli używasz aqui, możesz sugerować, że twoja rodzina jest znacznie bliżej ciebie – w tym samym pokoju albo budynku, bądź nawet obok ciebie
- (np. aqui ao meu ladotutaj przy mnie )
Spójrzmy na więcej przykładów z każdym z tych słów:
Aqui
Aqui wyznaczna dokładny punkt, w którym znajduje się osoba mówiąca, niezależnie od pozycji słuchacza. Oznacza to mniej więcej ,,w tym miejscu’’; ,,dokładnie tutaj’’.
Inne przykłady:
Fico aqui à tua espera.Będę tutaj na ciebie czekać.
Ele deixou aqui o chapéu.Zostawił tutaj kapelusz.
Cá
Cá określa bardziej ogólną lokalizację zamiast pojedynczego, konkretnego punktu.
Inne przyklady:
Cá janta-se às oito em ponto.Tutaj jemy obiad punkt o 8.
Está cá a mãe da Carolina.Mama Karoliny jest tutaj.
W obu tych przykładach, osoba mówiąca ma na myśli coś znajdującego się w większej przestrzeni – w obu tych przypadkach, w domu.
Wyrażenia z użyciem Aqui i Cá
Odkładając na bok powyżej wymienione zasady, należy również spojrzeć na niektóre, często używane wyrażenia zawierające oba te przysłówki:
Anda cáChodź tu
Chega aquiChodź tu, chodź bliżej
Cá estamos nós!No to jesteśmy (tutaj) !
Aqui vou ser felizTutaj będę szczęśliwy
Aí vs. Lá
Aítam i Látam przetłumaczone oba oznaczają ,,tam’’, ale podobnie do aqui oraz cá, różnią się w szczegółowym znaczeniu.
Kiedy coś znajduje się daleko od ciebie, ale blisko twojego rozmówcy, użyjesz aítam (blisko do rozmówcy)
Kiedy coś znajduje się bardzo daleko od was obojga (np. poza zasięgiem wzroku), użyjesz látam (daleko od obojga rozmówców)
Aí
Aí oznacza “tam”, ale ograniczone jest do konkretnej lokalizacji osoby, do której się zwracamy.
Inne przykłady:
Bela mochila que aí tens .Ładny plecak tam masz.
Ela deixou o livro dela aí.Zostawiła tam swoją książkę.
Lá
Lá odnosi się do bardziej ogólnego obszaru, większego niż jeden punkt, jedno miejsce. Tak jak acolá, lá może być interpetowane jako ,,tam’’, jednak lá zwyke odnosi się do miejsca, które znajduje się poza zasięgiem wzroku.
Inne przykłady:
Lá neva muito.Pada tam dużo śniegu.
Deixei as minhas malas lá.Zostawiłam tam moje torby.
W tych przykładach ponownie mowa o większym obszarze/przestrzeni – w pierwszym przykładzie chodzi o kraj lub region, a w drugim, o budynek bądź miejsce.
Ali vs. Acolá
Alitam i acolátam użwane są, kiedy mówimy o czymś, co znajduje się daleko od obu rozmówców.
Ali odnosi się do odległej lokalizacji, a acolá do drugiego miejsca, znajdującego się jeszcze dalej niż ali.
Inne przykłady:
Elas esperaram ali por eles.Czekali tam na nich
Podes montar o cavalete ali e meter os pincéis acolá.Możesz postawić swoją sztalugę tam, a swoje pędzle tam (dalej) .
Acolá może róznież zostać użyte z aqui na tej samej zasadzie. Na przykład:
Aqui temos café, acolá temos sumo de laranja.Tutaj mamy kawę, a tam sok pomarańczowy.
Podsumowanie
Uff! Sporo tego. Podsumujmy sobie jak powiedzieć tu i tam po portugalsku zanim poćwiczymy to w kolejnych lekcjach.
- Tutaj
- aqui = tutaj w konkretnym miejscu, w którym znajduje się osoba mówiąca
- cá = tutaj ogólnie
- Tam
- aí = tam w konkretnym miejscu, w którym znajduje się osoba, do której się zwracamy
- Tam
- ali = tam, miesce, które znajduje się daleko od obu rozmówców, ale wciąż w zasięgu wzroku
- lá = tam ogólnie, daleko od obojga, poza zasięgiem wzroku
- acolá = tam, daleko od obu rozmówców, sugeruje, że coś znajduje się dalej niż lokalizacja, o której właśnie wspomniano.